Autotradução : autoridade, privilégio e modelo
Tanqueiro, Helena
Parcerisas, Francesc, 1944-, dir. (Universitat Autònoma de Barcelona. Departament de Traducció i d'Interpretació)

Publicació: Bellaterra : Universitat Autònoma de Barcelona, 2003
Resum: Este nosso trabalho tem como principal objectivo propor um novo acesso para o estudo da tradução no âmbito da Teoria da Tradução Literária. Nesse sentido, decidimos abordar uma temática pouco estudada mas que se nos afigurou relevante neste campo, a das traduções realizadas pelo próprio autor, ou seja, a autotradução, neste caso entre línguas próximas. Ao longo da nossa pesquisa procurámos: definir o conceito de autotradução, determinar até que ponto textos literários autotraduzidos se constituem como válidos para o estudo tradutológico, analisar as repercussões que têm no âmbito da Teoria da Tradução Literária e que dados facilitam sobre o processo de tradução, e por último, através da selecção e análise comparativa de obras cujo universo ficcional se encontra situado numa cultura diferente da da língua e cultura original, observar até que ponto os respectivos autores, na sua condição de bilingues e biculturais, actuam como tradutores no âmbito do próprio original. Do ponto de vista metodológico, com vista a podermos situar a nossa investigação no campo dos estudos científicos em tradução, tomámos como ponto de partida o esquema teórico de Holmes que nos fornece uma panorâmica, ainda hoje, plenamente actualizada. Centrámo-nos essencialmente no âmbito dos "Descriptive Translation Studies" que nos permitia orientar o nosso estudo para o produto (autotradução) mas também verificar até que ponto poderíamos obter dados sobre o processo. Optámos por seguir uma metodologia empírica, baseada no estudo de casos particulares, "case-studies". Assim, procurámos, primeiramente, definir o conceito de autotradução e determinar o papel que desempenha dentro da Teoria da Tradução Literária e, posteriormente, verificar se o autotradutor actuava essencialmente como tradutor, até que ponto a sua autoridade enquanto autor e a sua dupla qualidade lhe conferiam um estatuto de "tradutor privilegiado". No sentido de realizar uma primeira confirmação da validade da nossa proposta, procedemos ao estudo comparativo entre original e autotradução da obra El camí de Vincennes e posteriormente comparámo-lo com a análise entre original e autotradução de um outro tipo de obra narrativa, Restauració, por nós seleccionadas por possuirem as características adequadas aos objectivos da nossa análise. Com vista a comprovar se em determinados casos de obras originais, que do ponto de vista tradutológico podem ser consideradas "sui generis", os autores já realizam tarefas de tradutor durante o próprio processo de escrita da obra, começámos por delimitar a temática, restringindo-nos aos referentes culturais pelo que fomos levados a definir de modo operacional o que entendemos como marca cultural numa obra literária. Sempre tendo em vista verificar a pertinência da nossa hipótese, recorremos à análise de uma obra que se constituía como um exemplo prático, Sostiene Pereira, apoiando-nos paralelamente noutras, entre as quais se contam as respectivas traduções analisadas não com intenção crítica mas, fundamentalmente, com vista a comparar resultados que pudessem assegurar a validade da primeira. Decidimos incluir em anexo as análises que constituíram o ponto de partida para o nosso estudo global no sentido de poderem ser consultados outros exemplos que não utilizamos no nosso trabalho e de poderem facilitar uma melhor compreensão das obras na sua globalidade. Em suma, com a nossa pesquisa e com os resultados obtidos pensamos ter conseguido demonstrar que se trata de um novo e amplo caminho que pode constituir um possível acesso a conhecimentos no âmbito da tradução literária, mais além das limitações deste trabalho.
Resum: The main aim of this thesis is to propose a new route of access to the study of translation within the field of Literary Translation Theory. We have therefore decided to examine a subject which, although little studied, we believe to be relevant in this context: translations carried out by the author of his or her own work; in other words, self-translation, in this particular instance between cognate languages. Our purpose throughout this research has been: to define the concept of self-translation; to determine to what extent self-translated literary texts provide valid models for the study of translation; to analyse the repercussions that self-translated texts have for the field of Literary Translation Theory and what data they can yield on the translation process; finally, by means of a selection and comparative analysis of works whose fictional universe is located in a culture other than that of the original language and culture, to observe how far their respective authors, as bilingual and bicultural subjects, act as translators with respect to the original cultural context. In terms of methodology, and with a view to situating our research within the field of scientific approaches to translation studies, we have taken as our starting point the theoretical framework of Holmes as one which, even today, provides a fully up-to-date and comprehensive view of the subject. We have concentrated chiefly on the field of Descriptive Translation Studies, which enabled us to focus our study on the product (self-translation), but also to verify to what extent it would be possible to obtain data on the process. We have opted for an empirical methodology, based on individual case-studies. Therefore, we have attempted, first of all, to define the concept of self-translation and to determine the role it plays within Literary Translation Theory, and then to verify whether self-translating authors acted essentially as translators, to what extent their dual identity as author and, therefore, an authority conferred on them "privileged translator" status. In order to carry out a preliminary validation of our proposition, we conducted a comparative study of the original and the self-translated texts of El camí de Vincennes, subsequently comparing the result with the analysis of the original and self-translated texts of another type of narrative work, Restauració; these works were selected on the basis of their appropriateness to the objectives of our analysis. With a view to ascertaining whether, in certain cases of original works which, from the point of view of translation theory, may be considered as "sui generis" or isolated specimens, the authors actually behave as translators during the process of writing the original work, we began by narrowing the field of study and confining ourselves to that of cultural referents; this led us to establish a working definition of what we understood as a cultural marker in a literary work. Always with a view to verifying the relevance of our hypothesis, we used the analysis of a literary work, Sostiene Pereira, as a practical example, while at the same time referring to others, including their respective analysed translations, not with the purpose of criticising them, but basically with a view to comparing results which could confirm the validity of the original hypothesis. We decided to include in the form of an appendix the analyses which constituted the starting point for our overall study, since they can be regarded as further examples which, although not used in our work, may contribute to a better understanding of literary works in general. In conclusion, we believe that both our research and the results obtained show that this is a new and broad avenue which has the potential to provide a new access to knowledge in the field of literary translation far beyond the scope of the present study.
Nota: Consultable des del TDX
Nota: Títol obtingut de la portada digitalitzada
Nota: Tesi doctoral - Universitat Autònoma de Barcelona, Facultat de Traducció i Interpretació, Departament de Traducció i Interpretació, 2002
Nota: Bibliografia
Drets: ADVERTIMENT. L'accés als continguts d'aquesta tesi doctoral i la seva utilització ha de respectar els drets de la persona autora. Pot ser utilitzada per a consulta o estudi personal, així com en activitats o materials d'investigació i docència en els termes establerts a l'art. 32 del Text Refós de la Llei de Propietat Intel·lectual (RDL 1/1996). Per altres utilitzacions es requereix l'autorització prèvia i expressa de la persona autora. En qualsevol cas, en la utilització dels seus continguts caldrà indicar de forma clara el nom i cognoms de la persona autora i el títol de la tesi doctoral. No s'autoritza la seva reproducció o altres formes d'explotació efectuades amb finalitats de lucre ni la seva comunicació pública des d'un lloc aliè al servei TDX. Tampoc s'autoritza la presentació del seu contingut en una finestra o marc aliè a TDX (framing). Aquesta reserva de drets afecta tant als continguts de la tesi com als seus resums i índexs.
Llengua: Portuguès
Document: Tesi doctoral
Matèria: Traducció literària
ISBN: 8468810282

Adreça alternativa:: https://hdl.handle.net/10803/5259


106 p, 1.1 MB

96 p, 1.8 MB

87 p, 551.6 KB

El registre apareix a les col·leccions:
Documents de recerca > Tesis doctorals

 Registre creat el 2009-05-07, darrera modificació el 2022-11-30



   Favorit i Compartir