1
00:00:07,359 --> 00:00:10,596
EASIT. Easy Access
for Social Inclusion Training.

2
00:00:12,843 --> 00:00:16,683
Unidade 3B, Lectura fácil
e audiodescripción

3
00:00:17,883 --> 00:00:20,042
elemento 1, Procesos

4
00:00:20,942 --> 00:00:23,212
Exemplo 1: Teatro Real.

5
00:00:24,812 --> 00:00:28,704
Este vídeo contén unha entrevista
a Javier Jiménez Dorado

6
00:00:29,204 --> 00:00:31,395
director e fundador de Aptent.

7
00:00:32,224 --> 00:00:36,242
Aptent é unha empresa
que ofrece servizos de accesibilidade

8
00:00:36,542 --> 00:00:40,180
para persoas con discapacidade
cognitiva ou sensorial.

9
00:00:41,679 --> 00:00:45,930
Nesta entrevista, Javier fala
da audiodescrición de hoxe en día

10
00:00:46,230 --> 00:00:50,195
ata que punto eses audios
son accesibles para todo o mundo

11
00:00:50,395 --> 00:00:52,359
e como se poderían mellorar.

12
00:00:53,175 --> 00:00:55,046
Ola, chámome Ana Pereira

13
00:00:55,246 --> 00:00:57,550
e traballo na Universidade de Vigo.

14
00:00:57,850 --> 00:01:00,641
É un pracer estar
hoxe aquí con Javier

15
00:01:00,841 --> 00:01:04,296
para falar sobre audioexplicacións
e textos fáciles.

16
00:01:04,496 --> 00:01:05,834
Ola, Javier. Que tal?

17
00:01:06,709 --> 00:01:10,165
Ola, Ana. Moi ben.
Moitas grazas pola invitación.

18
00:01:10,565 --> 00:01:11,650
Grazas a ti.

19
00:01:11,950 --> 00:01:15,383
Antes de comezar
co que nos ten que contar Javier

20
00:01:15,683 --> 00:01:17,769
vouno presentar brevemente.

21
00:01:18,169 --> 00:01:20,875
Javier é director
e fundador de Aptent.

22
00:01:21,075 --> 00:01:26,182
Aptent é unha empresa tecnolóxica
que presta servizos de accesibilidade

23
00:01:26,582 --> 00:01:31,611
en teatro, ópera, audiovisuais,
eventos presenciais e en liña, etc.

24
00:01:31,811 --> 00:01:34,737
O obxectivo é crear
un mundo sen barreiras

25
00:01:34,937 --> 00:01:38,406
para as persoas con discapacidade
sensorial e cognitiva.

26
00:01:39,006 --> 00:01:42,502
Unha vez presentado,
gustaríanos que compartise connosco

27
00:01:42,702 --> 00:01:46,770
a súa experiencia sobre
audioexplicacións fáciles de entender.

28
00:01:47,270 --> 00:01:49,343
A nosa primeira pregunta é...

29
00:01:50,643 --> 00:01:54,325
Poderías explicarnos
que son as audioexplicacións

30
00:01:54,525 --> 00:01:58,109
onde se utiliza
este servizo de accesibilidade

31
00:01:58,309 --> 00:02:00,135
e a quen vai dirixido?

32
00:02:01,435 --> 00:02:02,618
Cando queiras.

33
00:02:03,615 --> 00:02:07,166
Bueno, pois, a ver...
As audioexplicacións

34
00:02:07,566 --> 00:02:10,851
ás que outros compañeiros
chaman audiofáciles

35
00:02:11,551 --> 00:02:14,270
é un servizo
de accesibilidade cognitiva

36
00:02:14,570 --> 00:02:16,432
baseado na lectura fácil

37
00:02:16,958 --> 00:02:21,347
que comparte moitas similitudes
con respecto á audiodescrición

38
00:02:21,547 --> 00:02:23,922
polo menos, como nós a traballamos.

39
00:02:24,222 --> 00:02:28,005
Por exemplo, na audiodescrición
nunha obra ou película

40
00:02:28,805 --> 00:02:33,476
o que intentamos buscar é facilitar
a comprensión do produto

41
00:02:33,676 --> 00:02:35,569
do espectáculo en vídeo

42
00:02:35,769 --> 00:02:38,126
ás persoas con problemas cognitivos

43
00:02:38,341 --> 00:02:41,355
e discapacidade intelectual
ou de comprensión.

44
00:02:42,455 --> 00:02:44,828
Trátase de mensaxes sonoras

45
00:02:45,028 --> 00:02:47,318
que se redactaron en lectura fácil

46
00:02:47,818 --> 00:02:49,739
as cales foron validadas

47
00:02:49,939 --> 00:02:53,633
seguindo a metodoloxía de traballo
da lectura fácil

48
00:02:53,833 --> 00:02:58,872
validadas por un grupo de traballo
de persoas con discapacidade intelectual.

49
00:02:59,072 --> 00:03:04,106
Estas mensaxes introdúcense nos ocos
e silencios onde non hai diálogo

50
00:03:04,706 --> 00:03:06,213
para non pisalos

51
00:03:06,913 --> 00:03:11,351
e sempre se intenta explicar
o significado de palabras complexas

52
00:03:11,651 --> 00:03:15,907
aclarar o que está pasando,
recordar algún feito significativo

53
00:03:16,107 --> 00:03:19,556
de forma que,
sen interferir moito no proceso

54
00:03:19,856 --> 00:03:22,459
poidamos crear esa accesibilidade.

55
00:03:23,559 --> 00:03:25,288
E cal é o proceso?

56
00:03:25,588 --> 00:03:29,605
Que fases hai á hora de crear
as audioexplicacións?

57
00:03:29,805 --> 00:03:30,984
Como se fan?

58
00:03:31,984 --> 00:03:33,240
Bueno...

59
00:03:33,840 --> 00:03:37,027
Na parte na que se parecen
á audiodescrición...

60
00:03:39,127 --> 00:03:42,439
Parécense moito no proceso
e o que se entrega

61
00:03:42,839 --> 00:03:44,889
pero existen algúns matices.

62
00:03:45,289 --> 00:03:48,597
A grandes trazos,
as fases serían as seguintes.

63
00:03:49,497 --> 00:03:53,325
Primeiro, hai que analizar a obra
sempre de maneira xeral

64
00:03:53,925 --> 00:03:57,368
e pódense ir identificando
ao mesmo tempo os ocos

65
00:03:57,668 --> 00:04:00,773
así como as problemáticas
e a dificultade

66
00:04:00,973 --> 00:04:04,538
quizais hai que recuperar material,
documentarse, etc.

67
00:04:04,738 --> 00:04:10,176
Na segunda fase, despois desa análise,
xa podes comezar a crear o guión.

68
00:04:10,776 --> 00:04:14,055
Este traballo faino
un profesional cualificado

69
00:04:14,255 --> 00:04:17,509
con experiencia
en accesibilidade cognitiva

70
00:04:17,809 --> 00:04:21,478
un pouco para identificar
que cousas hai que resolver

71
00:04:21,778 --> 00:04:23,686
no espazo que temos, etc.

72
00:04:25,486 --> 00:04:27,665
Aquí, a principal diferenza

73
00:04:28,165 --> 00:04:33,281
é que ademais do proceso de revisión,
que é natural, feito por compañeiros

74
00:04:33,881 --> 00:04:37,926
hai unha validación
feita por persoas con discapacidade

75
00:04:38,126 --> 00:04:41,598
o cal se herda
das metodoloxías de lectura fácil.

76
00:04:42,975 --> 00:04:46,901
Este grupo pode facer cambios,
suxerencias e modificacións

77
00:04:47,101 --> 00:04:49,387
que volven pasar este proceso.

78
00:04:51,736 --> 00:04:56,149
Unha vez se valida o texto
e se aproba para a seguinte fase

79
00:04:56,649 --> 00:04:58,578
pódese comenzar a locutar.

80
00:04:58,778 --> 00:05:00,656
Unha vez se locutan

81
00:05:00,856 --> 00:05:04,503
dependendo de se é unha obra
ou producto audiovisual

82
00:05:04,703 --> 00:05:08,319
requerirán unha montaxe técnica
ou preparación diferente.

83
00:05:09,119 --> 00:05:12,240
Sempre antes de entregar
o traballo ao cliente

84
00:05:12,940 --> 00:05:17,891
outra persoa fai unha revisión final
ou un control de calidade

85
00:05:18,591 --> 00:05:23,781
para asegurarnos de que non hai erros
e de que se respectan os estándares.

86
00:05:25,181 --> 00:05:27,176
Como se converte un produto

87
00:05:27,376 --> 00:05:29,957
como unha entrevista a un especialista

88
00:05:30,157 --> 00:05:31,387
nun audiofácil?

89
00:05:31,587 --> 00:05:34,864
Pódese quitar o audio
e dobralo con audiofácil?

90
00:05:35,064 --> 00:05:36,064
É posible?

91
00:05:37,441 --> 00:05:41,450
Sempre hai produtos que son complexos
á hora de adaptalos.

92
00:05:42,050 --> 00:05:44,931
Neste caso, o que nós adoitamos facer

93
00:05:45,231 --> 00:05:49,343
é respectar a norma
de non pisar os diálogos.

94
00:05:49,543 --> 00:05:52,574
Pensamos que esta é
a forma máis correcta

95
00:05:52,774 --> 00:05:55,353
porque non queremos tocar o orixinal.

96
00:05:55,953 --> 00:06:01,028
Tamén seguimos a experiencia
e as pautas recollidas na norma UNE.

97
00:06:03,251 --> 00:06:05,536
Perdoa, non recordo cal agora.

98
00:06:05,836 --> 00:06:09,003
A norma UNE 153020 ou algo así,
creo que é.

99
00:06:09,203 --> 00:06:10,868
Sobre audiodescrición.

100
00:06:12,168 --> 00:06:15,394
A norma 153020
sobre a audiodescrición, si.

101
00:06:17,244 --> 00:06:20,976
Porque non hai normas de audiofácil
ou audioexplicacións

102
00:06:21,476 --> 00:06:23,214
así que utilizamos esa.

103
00:06:23,714 --> 00:06:26,216
Cando non hai moitos ocos, pois...

104
00:06:27,016 --> 00:06:30,368
Unha estratexia que se utiliza
en audiodescrición

105
00:06:30,568 --> 00:06:34,293
é tratar de incluír explicacións
ao comezo da entrevista.

106
00:06:34,493 --> 00:06:38,707
Ao mellor tes que anticipar
algunhas cuestións do que vai pasar

107
00:06:39,007 --> 00:06:41,179
pero se fas un traballo previo

108
00:06:41,479 --> 00:06:45,930
que, no contexto da audiodescrición,
se chama audiointrodución...

109
00:06:46,356 --> 00:06:50,337
Se fas unha audiointrodución
explicando en lectura fácil

110
00:06:50,537 --> 00:06:54,366
cousas que logo non poderás explicar
porque non hai ocos

111
00:06:54,566 --> 00:06:55,811
pois iso que gañas.

112
00:06:56,011 --> 00:06:58,537
Logo aproveitas os ocos que hai.

113
00:06:58,737 --> 00:07:02,241
En todo caso,
dependendo da entrevisa e o contexto

114
00:07:02,541 --> 00:07:05,755
unha opción pode ser
crear un produto derivado.

115
00:07:06,255 --> 00:07:09,800
Neste sentido,
paga a pena distinguilo así...

116
00:07:10,000 --> 00:07:13,329
Creamos unha versión adaptada
deste contido

117
00:07:13,629 --> 00:07:17,558
e así, por exemplo,
se logo nos dan permiso, poderiamos...

118
00:07:18,458 --> 00:07:21,833
Ou o que comentabas,
editar o produto orixinal

119
00:07:22,264 --> 00:07:25,611
e ou forzar os ocos
creando pausas no vídeo

120
00:07:25,867 --> 00:07:29,665
e inserindo aí unha voz en off
para explicar cousas

121
00:07:30,165 --> 00:07:34,199
ou creas unha versión
totalmente dobrada con explicacións.

122
00:07:35,099 --> 00:07:37,097
Eses serían os dous enfoques.

123
00:07:37,297 --> 00:07:38,258
Claro.

124
00:07:39,058 --> 00:07:43,604
Cres que é posible utilizar
estes servizos noutros contextos?

125
00:07:44,004 --> 00:07:45,104
En cales máis?

126
00:07:47,104 --> 00:07:49,110
Si, claro que é posible.

127
00:07:49,610 --> 00:07:51,213
Nos últimos meses

128
00:07:51,434 --> 00:07:55,715
traballamos cunha editorial
que produce libros en lectura fácil.

129
00:07:56,615 --> 00:07:59,869
Neste caso, todo o libro
está en lectura fácil

130
00:08:00,169 --> 00:08:04,443
pero ademais engadiron códigos QR
nas esquinas de cada plana

131
00:08:05,043 --> 00:08:09,812
para que o público teña a opción
de escoitar o libro en lectura fácil.

132
00:08:10,395 --> 00:08:14,766
Aínda que neste caso o produto
era accesible dende o principio

133
00:08:14,966 --> 00:08:17,070
esta estratexia pode aplicarse

134
00:08:17,473 --> 00:08:21,724
a calquera libro ou documento
ao que se lle engada un código QR

135
00:08:21,924 --> 00:08:25,610
para que teña a versión accesible
en lectura fácil.

136
00:08:27,629 --> 00:08:32,127
Nalgunha ocasión, falando con persoas
que usan audioexplicacións

137
00:08:32,527 --> 00:08:36,030
trasladáronche
facilidades ou dificultades

138
00:08:36,430 --> 00:08:39,804
ou que lles gustaría
que se fixesen doutra maneira

139
00:08:40,304 --> 00:08:42,944
á hora de utilizar
as audioexplicacións?

140
00:08:43,844 --> 00:08:46,013
Cal é a opinión do usuariado?

141
00:08:48,418 --> 00:08:49,878
Na miña opinión

142
00:08:50,078 --> 00:08:53,499
o grupo que se beneficia
desta accesibilidade cognitiva

143
00:08:53,699 --> 00:08:55,393
é moi ampo e heteroxéneo

144
00:08:55,793 --> 00:08:59,207
moito máis incluso
que calquera outro colectivo

145
00:08:59,407 --> 00:09:02,989
con discapacidade
ou problemas de acceso á comunicación

146
00:09:03,189 --> 00:09:05,498
falando en termos xerais,
que é o meu.

147
00:09:06,298 --> 00:09:07,862
Entón, claro...

148
00:09:08,062 --> 00:09:09,062
Ás veces...

149
00:09:09,762 --> 00:09:13,073
Como, polo que falamos,
tes moitas limitacións

150
00:09:13,373 --> 00:09:17,198
tanto de tempo como de espazo físico
á hora de adaptar

151
00:09:17,398 --> 00:09:21,504
é difícil crear audioexplicacións
que satisfagan a todo o mundo.

152
00:09:21,704 --> 00:09:24,771
Logo atopas
que no proceso de validación

153
00:09:25,071 --> 00:09:28,498
se fan correccións, modificacións
e suxerencias.

154
00:09:28,798 --> 00:09:30,324
Para iso está...

155
00:09:30,624 --> 00:09:33,100
Por iso creo que neste servizo

156
00:09:33,400 --> 00:09:37,713
é importante manter a norma
de pasar por un grupo de validación

157
00:09:38,013 --> 00:09:42,333
para ofrecer ese toque máis persoal
característico dun grupo.

158
00:09:42,733 --> 00:09:46,162
Tamén e certo,
e isto é algo que falo con colegas

159
00:09:46,562 --> 00:09:48,695
que o grupo que valida é reducido

160
00:09:48,995 --> 00:09:52,554
e o colectivo destinatario
é moi heteroxéneo.

161
00:09:53,254 --> 00:09:54,681
Non é o mesmo

162
00:09:54,912 --> 00:09:58,824
como no caso de colectivos
con discapacidade visual ou auditiva

163
00:09:59,024 --> 00:10:03,409
cuxas necesidades están
máis estandarizadas, dalgunha maneira

164
00:10:03,609 --> 00:10:04,809
e son máis...

165
00:10:06,509 --> 00:10:08,992
Coñécense máis ou son máis comúns.

166
00:10:09,392 --> 00:10:10,792
Pero...

167
00:10:11,292 --> 00:10:14,221
Trátase sempre de facelo
o mellor posible.

168
00:10:14,521 --> 00:10:16,836
E conforme máis traballamos

169
00:10:17,036 --> 00:10:20,627
perfeccionaremos a técnica,
crearanse normas

170
00:10:20,927 --> 00:10:23,637
e encontraremos a maneira de que...

171
00:10:24,037 --> 00:10:25,237
Para que...

172
00:10:25,537 --> 00:10:29,271
Para asegurarnos
de que a probabilidade de éxito

173
00:10:29,480 --> 00:10:34,667
de que esta accesibilidade funcione
para todo o mundo aumente co tempo.

174
00:10:35,853 --> 00:10:39,993
Moitas grazas polo teu tempo
e a túa dispoñibilidade, Javier.

175
00:10:40,193 --> 00:10:43,471
Sen dúbida,
toda esta información que compartes

176
00:10:43,671 --> 00:10:47,635
axudaranos a coñecer mellor
esta parcela da accesibilidade.

177
00:10:48,035 --> 00:10:49,035
Moi ben.

178
00:10:49,360 --> 00:10:51,041
Grazas a ti, Ana.

179
00:10:51,341 --> 00:10:53,138
Sorte co traballo.

180
00:10:53,538 --> 00:10:55,775
Quedo con ganas de ver os resultados.

181
00:10:56,965 --> 00:11:00,415
Este vídeo é obra
de Ana Pereira Rodríguez

182
00:11:00,715 --> 00:11:02,509
da Universidade de Vigo

183
00:11:02,909 --> 00:11:05,530
e de Javier Jiménez Dorado, de Aptent

184
00:11:06,130 --> 00:11:08,320
e foi producido
por Jesús Meiriño-Gómez

185
00:11:08,520 --> 00:11:10,204
da Universidade de Vigo.

186
00:11:12,742 --> 00:11:16,377
O proxecto EASIT financiouse
mediante o programa

187
00:11:16,577 --> 00:11:20,605
"Erasmus+ Strategic Partnerships
for Higher Education" da CE

188
00:11:20,805 --> 00:11:26,318
mediante o acordo
2018-1-ES01-KA203-05275.

189
00:11:28,272 --> 00:11:30,903
A colaboración da CE neste proxecto

190
00:11:31,303 --> 00:11:33,756
non supón a aprobación do contido

191
00:11:34,056 --> 00:11:36,389
que é obra dos autores e autoras.

192
00:11:36,789 --> 00:11:38,739
A CE non se fai responsable

193
00:11:38,939 --> 00:11:42,506
de calquera uso que se faga
da información aquí exposta.

194
00:11:43,103 --> 00:11:46,690
Este proxecto conta cunha licencia
Creative Commons

195
00:11:46,890 --> 00:11:49,588
ShareAlike 4.0 International License.

196
00:11:50,288 --> 00:11:52,091
Socios do proxecto EASIT.

197
00:11:52,391 --> 00:11:54,602
Universitat Autònoma de Barcelona.

198
00:11:54,902 --> 00:11:57,148
Università Degli Studi Di Trieste.

199
00:11:57,348 --> 00:11:58,926
Universidade de Vigo.

200
00:11:59,226 --> 00:12:01,327
Stiftung Universität Hildesheim.

201
00:12:01,527 --> 00:12:02,791
SDI München.

202
00:12:02,991 --> 00:12:04,358
Dyslexiförbundet.

203
00:12:04,758 --> 00:12:06,369
Radiotelevizija Slovenja.

204
00:12:06,569 --> 00:12:07,769
Zavod RISA.

205
00:12:14,895 --> 00:12:18,099
EASIT. Easy Access
for Social Inclusion Training.