1
00:00:07,320 --> 00:00:10,830
EASIT  ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΚΟΛΗ ΠΡΟΣΒΑΣΗ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ

2
00:00:12,537 --> 00:00:14,940
Ενότητα 1.
Προσβασιμότητα στα μέσα ενημέρωσης

3
00:00:15,033 --> 00:00:17,900
Μέρος 5. Υπηρεσίες προσβασιμότητας.

4
00:00:17,993 --> 00:00:20,033
Διάλεξη "Υποτιτλισμός".

5
00:00:20,127 --> 00:00:23,637
Είμαι η Άννα Ματαμάλα
από το Universitat Autònoma de Barcelona.

6
00:00:23,793 --> 00:00:28,917
Σε αυτή τη διάλεξη θα μιλήσω
για τα διαφορετικά είδη υποτιτλισμού.

7
00:00:29,150 --> 00:00:33,017
Οι υπότιτλοι μεταφέρουν προφορικά στοιχεία
ενός οπτικοακουστικού περιεχομένου

8
00:00:33,087 --> 00:00:36,720
σε γραπτό κείμενο,
συνήθως στο κάτω μέρος της οθόνης.

9
00:00:36,937 --> 00:00:39,920
Εμφανίζονται συγχρονισμένοι με την εικόνα.

10
00:00:40,257 --> 00:00:46,163
Αυτός ο ορισμός διευκρινίζεται περαιτέρω
ανάλογα με τον τύπο των υπότιτλων.

11
00:00:46,683 --> 00:00:51,807
Γλωσσολογικά, οι υπότιτλοι μπορεί να είναι
ενδογλωσσικοί ή διαγλωσσικοί.

12
00:00:52,180 --> 00:00:56,083
Φανταστείτε μία σουηδική ταινία
υποτιτλισμένη στα κινέζικα,

13
00:00:56,270 --> 00:00:59,097
αυτοί οι υπότιτλοι θα είναι διαγλωσσικοί.

14
00:00:59,177 --> 00:01:03,280
Τώρα φανταστείτε την ίδια σουηδική ταινία
υποτιτλισμένη στα σουηδικά.

15
00:01:03,430 --> 00:01:07,920
Αυτοί οι υπότιτλοι θα είναι
ενδογλωσσικοί, στην ίδια γλώσσα.

16
00:01:08,230 --> 00:01:11,590
Ανάλογα με το πόσες γλώσσες
υπάρχουν στους υπότιτλους,

17
00:01:11,723 --> 00:01:17,320
τους διαχωρίζουμε σε μονόγλωσσους,
δίγλωσσους και πολύγλωσσους υπότιτλους.

18
00:01:17,817 --> 00:01:20,840
Οι μονόγλωσσοι υπότιτλοι
αφορούν μόνο μία γλώσσα,

19
00:01:20,990 --> 00:01:24,267
μία ταινία
υποτιτλισμένη στα ισπανικά.

20
00:01:24,350 --> 00:01:27,403
Οι δίγλωσσοι υπότιτλοι
αφορούν δύο γλώσσες,

21
00:01:27,523 --> 00:01:32,080
με μία γραμμή ανά γλώσσα ή
ενίοτε και δύο γραμμές ανά γλώσσα.

22
00:01:32,377 --> 00:01:37,680
Στο Βέλγιο, οι υπότιτλοι είναι ταυτοχρόνως
στα γαλλικά και στα φλαμανδικά.

23
00:01:38,057 --> 00:01:43,670
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις βρίσκουμε
υπότιτλους ακόμη και σε τρεις γλώσσες.

24
00:01:43,843 --> 00:01:47,487
Αυτό παρατηρήθηκε σε κάποιες ταινίες
στο φεστιβάλ ταινιών της Βαρκελώνης,

25
00:01:47,647 --> 00:01:49,980
με ενσωματωμένους αγγλικούς υπότιτλους,

26
00:01:50,137 --> 00:01:53,603
και ηλεκτρονικούς υπότιτλους
σε καταλανικά και ισπανικά.

27
00:01:54,337 --> 00:01:57,937
Ανάλογα με το βασικό κοινό μας,
οι υπότιτλοι χωρίζονται

28
00:01:57,990 --> 00:02:03,960
σε υπότιτλους για κοινό που ακούει,
και για κοινό που δεν ακούει.

29
00:02:04,297 --> 00:02:07,720
Αν και ο όρος "υποτιτλισμός
για άτομα με προβλήματα ακοής"

30
00:02:07,870 --> 00:02:11,110
χρησιμοποιείται για
τη δεύτερη περίπτωση υπότιτλων,

31
00:02:11,203 --> 00:02:14,870
αυτοί οι υπότιτλοι είναι χρήσιμοι
και πέρα από αυτή την ομάδα χρηστών.

32
00:02:15,470 --> 00:02:20,710
Ανάλογα με το κοινό, διαχωρίζουμε
επίσης μεταξύ υπότιτλων για παιδιά,

33
00:02:21,017 --> 00:02:25,310
που έχουν πιο αργή ταχύτητα ανάγνωσης,
και υπότιτλους για ενήλικες.

34
00:02:26,163 --> 00:02:30,803
Ανάλογα με τον όγκο πληροφοριών
που μεταφέρουν, και πως τον μεταφέρουν,

35
00:02:31,057 --> 00:02:33,240
μπορεί κανείς να μιλήσει για κατά λέξη,

36
00:02:33,337 --> 00:02:37,480
συμπυκνωμένους, ή ακόμη και
απλοποιημένους, εύκολους υπότιτλους.

37
00:02:37,737 --> 00:02:41,950
Οι κατά λέξη υπότιτλοι αναπαράγουν
το περιεχόμενο στην κυριολεξία.

38
00:02:42,443 --> 00:02:44,600
Αν και σε ορισμένες περιπτώσεις,

39
00:02:44,697 --> 00:02:48,760
όπως στην εκμάθηση γλώσσας, οι κατά λέξη
υπότιτλοι μπορεί να βοηθήσουν,

40
00:02:48,857 --> 00:02:51,483
σε άλλες περιπτώσεις,
αυτή η κυριολεκτική απόδοση

41
00:02:51,563 --> 00:02:54,283
κάνει την ανάγνωση
και την κατανόηση δύσκολη.

42
00:02:54,417 --> 00:02:58,497
Έτσι, οι υπότιτλοι πρέπει
να συμπτυχθούν, παραλείποντας στοιχεία.

43
00:02:58,817 --> 00:03:04,790
Αυτή η στρατηγική μπορεί να χρησιμοποιηθεί
και στους απλούς υπότιτλους,

44
00:03:05,283 --> 00:03:10,097
όπου μπορεί να χρησιμοποιηθούν
επιπλέον τεχνικές απλοποίησης.

45
00:03:10,430 --> 00:03:13,600
Αλλά αυτό θα είναι το θέμα
μιας άλλης ενότητας.

46
00:03:14,003 --> 00:03:18,880
Αν περάσουμε στον σκοπό των υπότιτλων,
αυτός μπορεί να είναι μεταφραστικός.

47
00:03:19,083 --> 00:03:21,920
Αν δεν καταλαβαίνεις την γλώσσα,
χρειάζεσαι υπότιτλους.

48
00:03:22,043 --> 00:03:26,720
Άλλοι παρέχουν πρόσβαση σε ένα ακουστικό
περιεχόμενο που δεν μπορεί να ακουστεί.

49
00:03:26,817 --> 00:03:29,960
Αν δεν ακούς τον ήχο,
χρειάζεσαι υπότιτλους.

50
00:03:29,997 --> 00:03:32,940
Οι υπότιτλοι όμως, είναι χρήσιμοι
και για άλλους σκοπούς,

51
00:03:33,017 --> 00:03:38,870
σαν διδακτικό εργαλείο για εκμάθηση
γλωσσών, θεραπευτικό για λογοθεραπεία,

52
00:03:38,913 --> 00:03:40,257
ακόμη και για διασκέδαση.

53
00:03:40,283 --> 00:03:42,017
Έχετε τραγουδήσει ποτέ καραόκε;

54
00:03:42,097 --> 00:03:45,840
Αν ναι, διαβάσατε
έναν υπότιτλο ειδικού τύπου.

55
00:03:46,417 --> 00:03:49,817
Υπάρχουν κι άλλα στοιχεία
που μας βοηθάνε να κατατάξουμε υπότιτλους.

56
00:03:49,923 --> 00:03:53,640
Ανάλογα με τη στιγμή που δημιουργούνται
και εμφανίζονται οι υπότιτλοι,

57
00:03:53,737 --> 00:03:58,520
έχουμε υπότιτλους που παράγονται ζωντανά
χωρίς προγενέστερο σχεδιασμό,

58
00:03:58,803 --> 00:04:03,640
υπότιτλους που παρουσιάζονται ζωντανά,
αλλά έχουν προετοιμαστεί προγενέστερα,

59
00:04:04,110 --> 00:04:08,800
και υπότιτλους που έχουν καταγραφεί
μετά από μια διαδικασία προετοιμασίας.

60
00:04:08,843 --> 00:04:10,870
Υπάρχει άλλη διάλεξη EASIT,

61
00:04:10,937 --> 00:04:14,480
στην οποία θα ασχοληθούμε ειδικά
με τον ζωντανό υποτιτλισμό.

62
00:04:14,937 --> 00:04:17,977
Ανάλογα με τον συντάκτη των υπότιτλων,

63
00:04:18,083 --> 00:04:23,497
μπορούμε να μιλήσουμε για επαγγελματικούς
και ερασιτεχνικούς υπότιτλους

64
00:04:23,937 --> 00:04:28,017
Είναι επίσης δυνατό να παράγουμε
υπότιτλους αυτόματα

65
00:04:28,070 --> 00:04:29,577
μέσω φωνητικής τεχνολογίας,

66
00:04:29,697 --> 00:04:33,080
ενίοτε με την βοήθεια
μηχανικής μετάφρασης.

67
00:04:33,657 --> 00:04:38,323
Η θέση των υπότιτλων μας επιτρέπει
να μιλάμε για υπότιτλους

68
00:04:38,377 --> 00:04:40,730
που βρίσκονται
στο κάτω μέρος της οθόνης,

69
00:04:40,897 --> 00:04:45,440
ή υπέρτιτλους που γενικά βρίσκονται
στα θέατρα, στο πάνω μέρος.

70
00:04:45,483 --> 00:04:49,400
Υπάρχουν και οι πλάγιοι υπότιτλοι
που βρίσκονται στο πλάι της οθόνης.

71
00:04:50,110 --> 00:04:54,190
Ο τρόπος που εμφανίζονται
οι υπότιτλοι στην οθόνη, μας επιτρέπει

72
00:04:54,257 --> 00:04:58,830
να τους διαχωρίζουμε σε υπότιτλους
σε κομμάτια και δυναμικούς υπότιτλους,

73
00:04:58,990 --> 00:05:02,840
που εμφανίζονται λέξη προς λέξη
ή γραμμή προς γραμμή.

74
00:05:03,217 --> 00:05:06,417
Το πρώτο είδος είναι συνήθως
για καταγεγραμμένους υπότιτλους,

75
00:05:06,457 --> 00:05:10,217
και το δεύτερο είδος, συνήθως
για ζωντανούς υπότιτλους.

76
00:05:10,710 --> 00:05:15,297
Ακόμη μία κατηγοριοποίηση ξεχωρίζει τους
ανοιχτούς από τους κλειστούς υπότιτλους.

77
00:05:15,403 --> 00:05:19,283
Στο σινεμά, όταν βλέπετε τους υπότιτλους
παρόντες για όλο το κοινό,

78
00:05:19,390 --> 00:05:22,510
παρακολουθείτε μια ταινία
με ανοιχτούς υπότιτλους.

79
00:05:22,590 --> 00:05:26,800
Στο σπίτι, όταν ενεργοποιείτε
και απενεργοποιείτε τους υπότιτλους,

80
00:05:26,923 --> 00:05:30,190
παρακολουθείτε μία ταινία
με κλειστούς υπότιτλους.

81
00:05:30,643 --> 00:05:35,123
Το ευρύ φάσμα κατηγοριών καθιστά σαφές
ότι υπάρχουν πολλά είδη υπότιτλων,

82
00:05:35,283 --> 00:05:38,950
και κάθε είδος μπορεί να έχει
τις δικές του ιδιαιτερότητες.

83
00:05:39,030 --> 00:05:41,440
Την άλλη φορά που θα δείτε
κάτι υποτιτλισμένο,

84
00:05:41,470 --> 00:05:45,120
δώστε ιδιαίτερη προσοχή
στο είδος του υπότιτλου που διαβάζετε.

85
00:05:45,497 --> 00:05:48,217
Αυτή η διάλεξη έχει προετοιμαστεί
από την Άννα Ματαμάλα

86
00:05:48,310 --> 00:05:50,417
από το Universitat Autonoma de Barcelona.

87
00:05:50,470 --> 00:05:54,550
Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μου στο
Anna.matamala@uab.cat.

88
00:05:55,777 --> 00:05:59,483
Το πρόγραμμα της EASIT έχει
χρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

89
00:05:59,563 --> 00:06:03,577
υπό την στρατηγική συνεργασία ERASMUS+
για το πρόγραμμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης,

90
00:06:03,777 --> 00:06:05,177
με τη συμφωνία επιχορήγησης

91
00:06:05,230 --> 00:06:10,790
του 2018-1-ES01-KA203-05275.

92
00:06:11,143 --> 00:06:14,643
Η υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
για την παραγωγή αυτού του έργου

93
00:06:14,697 --> 00:06:17,060
δεν αποτελεί έγκριση των περιεχομένων της,

94
00:06:17,113 --> 00:06:19,917
τα οποία αντικατοπτρίζουν
μόνο τις απόψεις των συντακτών,

95
00:06:19,970 --> 00:06:23,357
και η Επιτροπή δεν μπορεί να θεωρηθεί
υπεύθυνη για οποιαδήποτε χρήση

96
00:06:23,410 --> 00:06:26,437
η οποία μπορεί να προκύψει
από τις πληροφορίες που περιέχει.

97
00:06:26,517 --> 00:06:29,823
Αυτό το έργο διανέμεται με την άδεια
Creative Commons Attribution

98
00:06:29,883 --> 00:06:33,203
Διεθνές Δίπλωμα ShareAlike 4.0.

99
00:06:33,577 --> 00:06:35,283
Εταίροι του προγράμματος EASIT:

100
00:06:35,657 --> 00:06:38,160
Universitat Autonoma de Barcelona

101
00:06:38,230 --> 00:06:40,483
Universita Degli Studi di Trieste

102
00:06:40,630 --> 00:06:42,443
Universidade de Vigo

103
00:06:42,510 --> 00:06:44,363
Stiftung Universitat Hildesheim

104
00:06:44,843 --> 00:06:46,230
SDI Munchen

105
00:06:46,390 --> 00:06:47,680
Dyslexiforbundet

106
00:06:47,883 --> 00:06:49,883
RadioTeleVizija Slovenija

107
00:06:49,977 --> 00:06:51,017
Zavod Risa

108
00:06:52,297 --> 00:06:56,350
Υποτιτλισμός: Εύα Χρυσάνθου