1 00:00:00,240 --> 00:00:02,440 (GŁOS) To wideo ADLAB PRO. 2 00:00:02,600 --> 00:00:05,760 ADLAB PRO to projekt z funduszy UE. 3 00:00:05,920 --> 00:00:10,280 Wideo udostępniono na licencji Creative Commons. 4 00:00:10,440 --> 00:00:15,960 (GERT) Jestem Gert Vercauteren z Uniwersytetu w Antwerpii. 5 00:00:16,120 --> 00:00:18,120 W tym wideo ADLAB PRO 6 00:00:18,280 --> 00:00:22,560 opowiem o najważniejszych zagadnieniach 7 00:00:22,720 --> 00:00:27,440 przy tworzeniu audiodeskrypcji. 8 00:00:27,600 --> 00:00:31,360 Seckja 8, „Główne zagadnienia AD”, 9 00:00:31,520 --> 00:00:34,800 Moduł 1, „Wstęp”. 10 00:00:34,960 --> 00:00:41,960 Ustalając, jakie są najważniejsze zagadnienia dotyczące tworzenia AD, 11 00:00:42,120 --> 00:00:45,080 najlepiej zacząć od wczesnych dokumentów 12 00:00:45,240 --> 00:00:47,240 o tym rodzaju tłumaczenia, 13 00:00:47,400 --> 00:00:49,600 czyli krajowych wytycznych 14 00:00:49,760 --> 00:00:53,480 i artykułów w publikacjach specjalistycznych. 15 00:00:53,640 --> 00:00:56,480 Dokumenty te zgodnie twierdzą, 16 00:00:56,640 --> 00:01:01,600 że istnieją cztery zasadnicze pytania. 17 00:01:01,760 --> 00:01:04,680 Co należy deskrybować? 18 00:01:04,840 --> 00:01:07,760 Kiedy należy to deskrybować? 19 00:01:07,920 --> 00:01:11,000 Jak należy to deskrybować? 20 00:01:11,160 --> 00:01:14,760 Jak dużo należy deskrybować? 21 00:01:14,920 --> 00:01:19,680 Przyjrzyjmy się temu, co należy deskrybować. 22 00:01:19,840 --> 00:01:24,320 Najlepiej „wszystko, co jest na ekranie”. 23 00:01:25,800 --> 00:01:31,640 Ale oczywiście jest to niemożliwe. 24 00:01:33,120 --> 00:01:36,240 Poza tym trzeba deskrybować jeszcze więcej. 25 00:01:38,000 --> 00:01:41,920 To sprzeczne informacje? Niekoniecznie. 26 00:01:42,080 --> 00:01:44,080 Pozwólcie, że wyjaśnię. 27 00:01:44,240 --> 00:01:48,080 Przede wszystkim należy deskrybować to, co widać. 28 00:01:48,240 --> 00:01:53,960 Postaci, ich działania oraz scenerię, 29 00:01:54,120 --> 00:01:58,080 czyli czas i miejsce wydarzeń. 30 00:01:59,560 --> 00:02:04,600 Opis składa się z tego, co kto robi, kiedy i gdzie. 31 00:02:05,640 --> 00:02:10,480 Poza tym należy opisać niektóre dźwięki. 32 00:02:10,640 --> 00:02:15,400 Ludzie słabowidzący i niewidomi mogą mieć trudności z rozróżnieniem 33 00:02:15,560 --> 00:02:20,560 niektórych dźwięków, więc należy je opisać. 34 00:02:22,160 --> 00:02:25,720 Do deskrypcji dźwięków zaliczamy też 35 00:02:25,880 --> 00:02:28,560 tłumaczenie dialogów w obcych językach 36 00:02:28,720 --> 00:02:32,520 poprzez audionapisy, dubbing lub szeptankę. 37 00:02:32,680 --> 00:02:37,080 Są też napisy na ekranie, takie jak logo, 38 00:02:37,240 --> 00:02:39,240 napisy początkowe i końcowe, 39 00:02:39,400 --> 00:02:42,200 napisy na znakach w filmie itp. 40 00:02:42,360 --> 00:02:45,960 Należy je „przeczytać" czyli deskrybować. 41 00:02:47,040 --> 00:02:50,600 Drugie pytanie, „kiedy deskrybować?”, 42 00:02:50,760 --> 00:02:55,680 dotyczy momentów, kiedy słychać deskrypcję. 43 00:02:55,840 --> 00:03:00,360 Najlepiej wtedy, gdy zapada cisza, 44 00:03:00,520 --> 00:03:03,560 ale jest to rzadkie. 45 00:03:03,720 --> 00:03:06,840 Ogólne wytyczne mówią, 46 00:03:07,000 --> 00:03:10,000 że nie należy deskrybować podczas dialogów, 47 00:03:10,160 --> 00:03:14,880 które są głównym źródłem informacji dla osób z deficytem wzroku. 48 00:03:15,040 --> 00:03:20,280 Nie należy deskrybować w trakcie efektów dźwiękowych, 49 00:03:20,440 --> 00:03:24,840 szczególnie gdy dźwięk jest ważny dla historii. 50 00:03:25,000 --> 00:03:28,000 Pytanie „Jak deskrybować?” 51 00:03:28,160 --> 00:03:32,000 dotyczy języka i stylu deskrypcji. 52 00:03:33,720 --> 00:03:37,400 Podstawowe zasady brzmią następująco: 53 00:03:37,560 --> 00:03:40,160 deskrypcja powinna brzmieć naturalnie, 54 00:03:40,320 --> 00:03:43,760 ponieważ jest czytana na głos. 55 00:03:43,920 --> 00:03:47,600 Język nie może więc być zbyt skomplikowany. 56 00:03:47,760 --> 00:03:49,960 Zdania powinny być proste. 57 00:03:51,600 --> 00:03:54,480 To nie znaczy, że należy unikać 58 00:03:54,640 --> 00:03:59,400 metafor i przydawek upiększających tekst. 59 00:03:59,560 --> 00:04:05,040 Wręcz przeciwnie, deskryptor powinien używać żywego, zróżnicowanego, 60 00:04:05,200 --> 00:04:08,480 jasnego i precyzyjnego języka. 61 00:04:08,640 --> 00:04:12,080 Powinien też upewnić się, że deskrypcja pasuje 62 00:04:12,240 --> 00:04:14,920 do stylu filmu lub programu 63 00:04:15,080 --> 00:04:19,400 oraz że używa właściwych fraz dla danej widowni. 64 00:04:19,560 --> 00:04:22,520 Kwestia „Jak dużo należy deskrybować?” 65 00:04:22,680 --> 00:04:25,640 pozostaje otwarta. 66 00:04:25,800 --> 00:04:30,040 Wytyczne mówią, że nie należy deskrybować za dużo, 67 00:04:30,200 --> 00:04:32,960 ponieważ bywa to męczące, 68 00:04:33,120 --> 00:04:36,160 więc należy unikać nadmiernej deskrypcji 69 00:04:36,320 --> 00:04:40,200 tylko dlatego, że jest na nią miejsce. 70 00:04:40,360 --> 00:04:43,240 Jeśli korzystacie z oprogramowania AD, 71 00:04:43,400 --> 00:04:48,440 możecie ustawić wartość 17 znaków na sekundę 72 00:04:48,600 --> 00:04:50,920 lub 180 słów na minutę. 73 00:04:52,080 --> 00:04:54,800 Lecz to tylko zalecenie. 74 00:04:56,040 --> 00:04:58,800 Należy używać własnego osądu 75 00:04:58,960 --> 00:05:01,080 i dostosować deskrypcję 76 00:05:01,240 --> 00:05:03,920 do danego programu lub sceny. 77 00:05:04,080 --> 00:05:08,280 Powolne, panoramiczne ujęcie może wymagać mniej opisu 78 00:05:08,440 --> 00:05:11,240 niż dynamiczna scena akcji. 79 00:05:13,160 --> 00:05:16,280 To koniec tego wideo. 80 00:05:16,440 --> 00:05:21,680 Jak zauważyliście, to tylko początek najważniejszych zagadnień AD. 81 00:05:21,840 --> 00:05:25,280 Przed nami jeszcze wiele nauki. 82 00:05:25,760 --> 00:05:27,920 Prezentacja powstała 83 00:05:28,080 --> 00:05:31,680 przy wsparciu ADLAB PRO. Audiodeskrypcja: 84 00:05:31,840 --> 00:05:35,440 Laboratorium Rozwoju Nowego Profilu Zawodowego, 85 00:05:35,600 --> 00:05:39,680 z funduszy UE w ramach programu Erasmus+. 86 00:05:39,800 --> 00:05:43,080 Akcja kluczowa 2 Partnerstwa strategiczne 87 00:05:43,200 --> 00:05:48,080 Numer projektu: 2016-1-IT02- 88 00:05:48,200 --> 00:05:53,280 KA203-024311. 89 00:05:53,440 --> 00:05:56,640 Informacje i opinie zawarte w prezentacji 90 00:05:56,800 --> 00:05:59,960 należą do autorów i nie muszą odzwierciedlać 91 00:06:00,120 --> 00:06:03,000 oficjalnej opinii Unii Europejskiej. 92 00:06:03,160 --> 00:06:06,480 Ani UE, ani jej instytucje i organy, 93 00:06:06,640 --> 00:06:10,280 ani osoby działające w jej imieniu nie odpowiadają 94 00:06:10,440 --> 00:06:13,920 za działania wynikające z uzyskanych tu informacji. 95 00:06:14,080 --> 00:06:16,080 To było wideo ADLAB PRO. 96 00:06:16,240 --> 00:06:20,000 Partnerami ADLAB PRO są: Uniwersytet w Trieście, 97 00:06:20,160 --> 00:06:24,800 Universitat Autònoma de Barcelona, Uniwersytet w Antwerpii, 98 00:06:24,960 --> 00:06:29,680 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, RTV Slovenia, Utopian Voices, 99 00:06:29,840 --> 00:06:34,280 Soundfocus oraz Royal National Institute of Blind People. 100 00:06:34,440 --> 00:06:37,280 ADLAB PRO jest finansowane ze środków UE. 101 00:06:37,400 --> 00:06:41,080 Wideo udostępniono na licencji Creative Commons.