Valor de la testosterona libre en el diagnóstico y seguimiento del cáncer de próstata
Regis Plácido, Lucas
Morote Robles, Juan, dir.
Universitat Autònoma de Barcelona. Departament de Cirurgia

Publicación: [Barcelona] : Universitat Autònoma de Barcelona, 2016
Descripción: 1 recurs electrònic (110 p.)
Resumen: Desde que Huggins y Hodges en 1941 describieran la hormono dependencia del cáncer de próstata, la elevación de los niveles de testosterona en suero ha sido relacionada con la carcinogénesis prostática. Sin embargo, el papel de la testosterona en la neoplasia de la próstata es controvertida. La testosterona en suero se encuentra unida mayoritariamente a la hormona transportadora de esteroides sexuales y a la albúmina, y solamente, entre un 1 y 2% circula en forma de testosterona libre, isoforma biológicamente activa. Los pacientes con cáncer de próstata avanzado sometidos a terapia de deprivación androgénica presentan mayor intervalo libre de progresión y supervivencia si mantienen bajos niveles de testosterona. La castración ha sido definida históricamente como testosterona total inferior a 50 ng/dL, aunque los niveles óptimos de supresión están por definir. Actualmente las guías de práctica clínica recomiendan la determinación de la testosterona total sérica para evaluar la eficacia de la terapia de deprivación androgénica y, además, para diagnosticar la resistencia a la castración. Dado que la testosterona libre es la isoforma biológicamente activa de la hormona, creemos que se correlaciona mejor con los niveles intraprostáticos que la testosterona total. El objetivo global de nuestro proyecto de tesis fue comparar la testosterona total y libre en el I. diagnóstico del cáncer de próstata; II. predicción de la agresividad tumoral; y III. control de los pacientes sometidos a terapia de deprivación androgénica, como predictor de supervivencia libre de resistencia a la castración. Se trata de un estudio realizado en dos grupos de pacientes que representan momentos distintos de la historia natural de la enfermedad: la base de datos 1 formada por 3364 pacientes con sospecha clínica de cáncer de próstata por elevación del PSA y/o tacto rectal anormal, con recogida prospectiva de los datos clínicodemográficos (edad, índice de masa corporal, PSA total y libre, tacto rectal, volumen prostático, resultado de la biopsia, suma Gleason, estadiaje patológico [TNM 2002]) y perfil hormonal (testosterona total y testosterona libre). La base de datos 2 compuesta por 126 pacientes con diagnóstico histológico de cáncer de próstata avanzado sometidos a terapia de deprivación androgénica con agonista de la LHRH, con recogida retrospectiva de los datos clínico-demográficos y perfil hormonal. La intervención realizada en nuestro estudio fue la determinación sérica de la testosterona total mediante método enzimático competitivo de quimioluminiscencia con límite inferior de detección de 10,0 ng/dL (Immulite 2500 automated analyzer, DPC Inc. , Los Angeles, CA, USA) y de testosterona libre mediante método de radioinmunoanálisis con límite inferior de detección de 0,05 pg/mL (DPC Inc. , Los Angeles, CA, USA). Los objetivos principales fueron establecer la relación de la testosterona total y libre con la detección de cáncer de próstata y la predicción de su agresividad (base de datos 1); y analizar el valor predictivo de los niveles de testosterona total y testosterona libre en la supervivencia libre de resistencia a castración en pacientes sometidos a deprivación androgénica, así como establecer el menor nivel con impacto clínico (base de datos 2). Se concluye que I. niveles bajos de testosterona sérica total y de testosterona libre incrementan el riesgo de detección de cáncer de próstata; II. Ninguno de los niveles de testosterona total o testosterona libre se asociaron con la agresividad tumoral; III. la testosterona sérica libre determinada a los 6 meses de deprivación androgénica fue un predictor independiente de supervivencia libre de resistencia a la castración en pacientes no diseminados, mientras que la testosterona total no lo fue. El menor nivel de testosterona libre con significado clínico fue 1,7 pg/dL.
Resumen: Since Huggins and Hodges published the prostate cancer hormone dependence theory in 1941, high levels of serum testosterone have been associated with the prostatic carcinogenesis. However, there is a lack of knowledge about the real role of testosterone in the prostatic neoplasm. Serum testosterone is mainly bounded with sex hormone binding globulin and albumin and only 1-2% is found as free testosterone, the biologically active hormone isoform. Advanced prostate cancer patients under androgen deprivation therapy have long overall survival and survival free of progression rates when testosterone is kept in low levels. Historically, castration has been defined as total testosterone lower than 50 ng/dL, although optimal degree of testosterone suppression following castration remains in question. Current guidelines recommend serum testosterone determinations to evaluate the androgen deprivation therapy efficacy and, furthermore, to diagnose castration resistance status. Because free testosterone is the active isoform of serum testosterone, we believe that it correlates better with intraprostatic environment than total testosterone. The main objective of our thesis project was to compare total and free testosterone in the I. prostate cancer diagnose; II. tumor aggressiveness prediction; and III. control of patients under androgen deprivation therapy as a survival free of castration resistance predictor. Our study was performed in two groups of patients that represent different moments of the natural history of the disease. 3364 men under prostate cancer suspicious due to rising PSA and/or abnormal digital rectal examination (DRE) integrated the prospective collected database 1. 126 patients under androgen deprivation therapy with LHRH agonist due to advanced prostate cancer histologically diagnosed integrated the retrospective collected database 2. Both databases included clinical-demographic data (age, BMI, total and free PSA, DRE, prostatic volume, biopsy result, Gleason score, pathologic stage [TNM 2002]) and hormone profile (total and free testosterone). The intervention performed was serum total testosterone measurement by competitive enzymatic chemiluministent assay with lower level of detection of 10. 0 ng/dL (Immulite 2500 automated analyzer, DPC Inc. , Los Angeles, CA, USA) and serum free testosterone measurement by radioinmunoanalysis assay with lower limit of detection of 0. 05 pg/mL (DPC Inc. , Los Angeles, CA, USA). Main endpoints were determine the relation between total and free testosterone and prostate cancer detection and its aggressiveness (database 1); and analyze total and free testosterone predictive values in survival free of castration resistance in order to establish the lower threshold with clinical impact in patients under androgen deprivation therapy (database 2). We conclude that I. low levels of total and free testosterone increment the risk of prostate cancer detection, II. no free or total testosterone levels showed any association with tumor aggressiveness; III. serum free testosterone determined at 6 months of androgen deprivation therapy was an independent predictor of survival free of castration resistance in no metastatic patients, while total testosterone wasn't. The lower free testosterone threshold with clinical impact was 1. 7 pg/mL.
Nota: Tesi doctoral - Universitat Autònoma de Barcelona. Departament de Cirurgia, 2016
Derechos: L'accés als continguts d'aquesta tesi queda condicionat a l'acceptació de les condicions d'ús establertes per la següent llicència Creative Commons Creative Commons
Lengua: Castellà
Documento: Tesi doctoral ; Versió publicada
Materia: Càncer de pròstata ; Pròstata ; Càncer ; Testosterona
ISBN: 9788449064821

Adreça alternativa: https://hdl.handle.net/10803/386533


111 p, 6.2 MB

El registro aparece en las colecciones:
Documentos de investigación > Tesis doctorales

 Registro creado el 2016-12-19, última modificación el 2022-07-18



   Favorit i Compartir