Características electrofisiológicas y factores de riesgo de arritmias ventriculares en pacientes con tetralogía de Fallot corregida
Rivas Gándara, Nuria
Moya Mitjans, Àngel, dir.
Tornos Mas, Pilar, dir. (Universitat Autònoma de Barcelona. Departament de Medicina)
Universitat Autònoma de Barcelona. Departament de Medicina

Publicación: [Barcelona] : Universitat Autònoma de Barcelona, 2017
Descripción: 1 recurs en línia (158 pàgines)
Resumen: Antecedentes: Los pacientes con tetralogía de Fallot corregida (TFc) tienen mayor riesgo de taquicardia ventricular (TV) y muerte súbita, pero los factores de riesgo conocidos tienen un valor pronóstico limitado. Adicionalmente, poco se conoce sobre los parámetros electrofisiológicos y electro-anatómicos del ventrículo derecho (VD) en estos pacientes. Métodos: Estudio ambispectivo, longitudinal y observacional de los pacientes con TFc sometidos a mapeo electro-anatómico de VD en el Hospital Universitario Vall d́Hebron entre marzo 2006 y diciembre 2016. Resultados: Se incluyeron 43 pacientes (67% hombres, edad media 34,1 ± 10,0 años) que se dividieron en dos grupos según la ausencia (grupo A, n= 28) o presencia (grupo B, n= 15) de TV clínica o inducida. El grupo B presentó un intervalo HV superior (60,9 ± 15,1 vs 48,5 ± 7,9 ms; p = 0,001), un mayor porcentaje de pacientes con HV ≥ 55 ms (73% vs 19%; p = 0,001), un tiempo de activación de VD más prolongado (133,0 ± 34,8 vs 109,8 ± 27,8 ms; p = 0,017) y mayor prevalencia de dobles potenciales (DP) (93% vs 54%; p = 0,015). Los pacientes con extrasistolia ventricular compleja mostraron mayor extensión de tejido cicatricial (voltaje 0,5 mV) de VD (área 30,7 ± 12,1 vs 20,1 ± 15,6 cm2; p = 0,054 y porcentaje 13,1 ± 6,0 vs 7,3 ± 5,6%; p = 0,035) y de tracto de salida de VD (TSVD) (área 22,3 ± 12,6 vs 15,6 ± 14,2 cm2; p = 0,033 y porcentaje 11,5 ± 5,1 vs 5,7 ± 4,9%; p = 0,010). El intervalo QRS mostró una correlación positiva con el área cicatricial total (r = 0,35; p = 0,027) y el tiempo de activación de VD (r = 0,67; p 0,001). En el grupo con DP, el intervalo QRS (166,1 ± 25,4 vs 147,8 ± 24,3 ms; p = 0,004), el tiempo de activación (126,6 ± 34,6 vs 99,9 ± 19,4 ms; p = 0,003) y la extensión del tejido cicatricial (25,6 ± 16,4 vs 15,3 ± 12,2 cm2; p = 0,038) fueron superiores. Se documentó una asociación entre variables hemodinámicas de VD y ventrículo izquierdo (VI) y parámetros electrofisiológicos: a) Peor fracción de eyección (FE) de VD en el grupo con HV ≥ 55 ms (40,1 ± 9,4 vs 47,3 ± 7,4%; p = 0,025), b) Correlación entre la extensión cicatricial y el volumen telediastólico indexado (VTDi) de VD (área cicatricial total r = 0,48; p = 0,003 y área cicatricial de TSVD r = 0,54; p = 0,001), el diámetro telediastólico (DTD) de VD (área cicatricial de TSVD r = 0,38; p = 0,017), la función sistólica de VD (área cicatricial total y Doppler tisular (DTI) tricuspídeo r = - 0,40; p = 0,019; área cicatricial total y FEVD r = - 0,58; p 0,001 y área cicatricial de TSVD y FEVD = - 0,58; p 0,001) y la FEVI (área cicatricial total r = - 0,56; p = 0,001 y área cicatricial de TSVD r = - 0,54; p = 0,001) y c) Correlación entre el tiempo de activación y la dilatación de VD (DTD r = 0,36; p = 0,024 y VTDi r = 0,45; p = 0,005) y la disfunción sistólica de VD (excursión sistólica anillo tricuspídeo r = - 0,47; p = 0,002, DTI tricuspídeo r = - 0,43; p = 0,011 y FEVD r = - 0,45; p = 0,005). Se han identificado 5 patrones de activación del VD. Los pacientes con QRS 120 ms mostraron un inicio de activación en ápex y final en TSVD anterior, mientras que el resto de patrones no se pudieron predecir por la duración y morfología del QRS.
Resumen: ANTECEDENTES: Los pacientes con tetralogía de Fallot corregida (TFc) tienen mayor riesgo de taquicardia ventricular (TV) y muerte súbita, pero los factores de riesgo conocidos tienen un valor pronóstico limitado. Adicionalmente, poco se conoce sobre los parámetros electrofisiológicos y electro-anatómicos del ventrículo derecho (VD) en estos pacientes. MÉTODOS: Estudio ambispectivo, longitudinal y observacional de los pacientes con TFc sometidos a mapeo electro-anatómico de VD en el Hospital Universitario Vall d'Hebron entre marzo 2006 y diciembre 2016. RESULTADOS: Se incluyeron 43 pacientes (67% hombres, edad media 34,1 ± 10,0 años) que se dividieron en dos grupos según la ausencia (grupo A, n= 28) o presencia (grupo B, n= 15) de TV clínica o inducida. El grupo B presentó un intervalo HV superior (60,9 ± 15,1 vs 48,5 ± 7,9 ms; p = 0,001), un mayor porcentaje de pacientes con HV ≥ 55 ms (73% vs 19%; p = 0,001), un tiempo de activación de VD más prolongado (133,0 ± 34,8 vs 109,8 ± 27,8 ms; p = 0,017) y mayor prevalencia de dobles potenciales (DP) (93% vs 54%; p = 0,015). Los pacientes con extrasistolia ventricular compleja mostraron mayor extensión de tejido cicatricial (voltaje 0,5 mV) de VD (área 30,7 ± 12,1 vs 20,1 ± 15,6 cm2; p = 0,054 y porcentaje 13,1 ± 6,0 vs 7,3 ± 5,6%; p = 0,035) y de tracto de salida de VD (TSVD) (área 22,3 ± 12,6 vs 15,6 ± 14,2 cm2; p = 0,033 y porcentaje 11,5 ± 5,1 vs 5,7 ± 4,9%; p = 0,010). El intervalo QRS mostró una correlación positiva con el área cicatricial total (r = 0,35; p = 0,027) y el tiempo de activación de VD (r = 0,67; p 0,001). En el grupo con DP, el intervalo QRS (166,1 ± 25,4 vs 147,8 ± 24,3 ms; p = 0,004), el tiempo de activación (126,6 ± 34,6 vs 99,9 ± 19,4 ms; p = 0,003) y la extensión del tejido cicatricial (25,6 ± 16,4 vs 15,3 ± 12,2 cm2; p = 0,038) fueron superiores. Se documentó una asociación entre variables hemodinámicas de VD y ventrículo izquierdo (VI) y parámetros electrofisiológicos: a) Peor fracción de eyección (FE) de VD en el grupo con HV ≥ 55 ms (40,1 ± 9,4 vs 47,3 ± 7,4%; p = 0,025), b) Correlación entre la extensión cicatricial y el volumen telediastólico indexado (VTDi) de VD (área cicatricial total r = 0,48; p = 0,003 y área cicatricial de TSVD r = 0,54; p = 0,001), el diámetro telediastólico (DTD) de VD (área cicatricial de TSVD r = 0,38; p = 0,017), la función sistólica de VD (área cicatricial total y Doppler tisular (DTI) tricuspídeo r = - 0,40; p = 0,019; área cicatricial total y FEVD r = - 0,58; p 0,001 y área cicatricial de TSVD y FEVD = - 0,58; p 0,001) y la FEVI (área cicatricial total r = - 0,56; p = 0,001 y área cicatricial de TSVD r = - 0,54; p = 0,001) y c) Correlación entre el tiempo de activación y la dilatación de VD (DTD r = 0,36; p = 0,024 y VTDi r = 0,45; p = 0,005) y la disfunción sistólica de VD (excursión sistólica anillo tricuspídeo r = - 0,47; p = 0,002, DTI tricuspídeo r = - 0,43; p = 0,011 y FEVD r = - 0,45; p = 0,005). Se han identificado 5 patrones de activación del VD. Los pacientes con QRS 120 ms mostraron un inicio de activación en ápex y final en TSVD anterior, mientras que el resto de patrones no se pudieron predecir por la duración y morfología del QRS.
Resumen: BACKGROUND: Patients with corrected tetralogy of Fallot (cTOF) have an increased risk of ventricular tachycardia (VT) and sudden death, but known risk factors have a limited prognostic value. Additionally, little is known about electrophysiological and electro-anatomical parameters of the right ventricle (RV) in these patients. METHODS: Ambispective, longitudinal and observational study of patients with cTOF undergoing electro-anatomical mapping of RV at the University Hospital Vall d'Hebron between March 2006 and December 2016. RESULTS: 43 patients (67% men, mean age 34. 1 ± 10. 0 years) were included and divided into two groups according to the absence (group A, n = 28) or presence (group B, n = 15) of clinical or induced VT. Group B had a higher HV interval (60. 9 ± 15. 1 vs 48. 5 ± 7. 9 ms, p = 0. 001), a superior percentage of HV ≥ 55 ms (73% vs 19%, p = 0. 001), a longer RV activation time (133. 0 ± 34. 8 vs 109. 8 ± 27. 8 ms, p = 0. 017) and a higher prevalence of double potentials (DP) (93% vs 54%, p = 0. 015). Patients with complex ventricular ectopic beats showed a greater extent of scar tissue (voltage 0. 5 mV) in the whole RV (area 30. 7 ± 12. 1 vs 20. 1 ± 15. 6 cm2, p = 0. 054 and percentage 13. 1 ± 6. 0 vs 7. 3 ± 5. 6%; p = 0. 035) and in the RV outflow tract (RVOT) (area 22. 3 ± 12. 6 vs 15. 6 ± 14. 2 cm2, p = 0. 033 and percentage 11. 5 ± 5. 1 vs 5. 7 ± 4. 9%, p = 0. 010). The QRS interval showed a positive correlation with the total scar area (r = 0. 35, p = 0. 027) and the RV activation time (r = 0. 67, p 0. 001). In the DP group, the QRS interval (166. 1 ± 25. 4 vs 147. 8 ± 24. 3 ms, p = 0. 004), the RV activation time (126. 6 ± 34. 6 vs 99. 9 ± 19. 4 ms, p = 0. 003) and the scar tissue extension (25. 6 ± 16. 4 vs. 15. 3 ± 12. 2 cm2, p = 0. 038) were higher. It was documented an association between hemodynamic variables of RV and left ventricular (LV) and RV electrophysiological parameters: a) Worse RV ejection fraction (EF) in those patients with HV ≥ 55 ms (40. 1 ± 9. 4 vs 47. 3 ± 7. 4%, p = 0. 025); b) Correlation between scar extension and indexed telediastolic volume (VTDi) of RV (total scar area r = 0. 48, p = 0. 003 and RVOT scar area r = 0. 54, p = 0. 001), telediastolic diameter (DTD) of RV (RVOT scar area r = 0. 38, p = 0. 017), RV systolic function (total scar area and tricuspid tissue Doppler [DTI] r = - 0. 40, p = 0. 019; total scar area and RVEF r = - 0. 58, p 0. 001 and RVOT scar area and RVEF r= - 0,58, p 0. 001), and LVEF (total scar area r = - 0. 56, p = 0. 001 and RVOT scar area r = - 0. 54, p = 0. 001) and c) Correlation between RV activation time and RV dilation (DTD r = 0. 36, p = 0. 024 and VTDi r = 0. 45, p = 0. 005) and RV systolic dysfunction (Tricuspid annular plane systolic excursion r = - 0. 47, p = 0. 002, tricuspid DTI r = - 0. 43, p = 0. 011 and RVEF r = - 0. 45, p = 0. 005). Five patterns of RV activation have been identified. Patients with QRS 120 ms showed an onset of activation in the apex and an ending in the anterior RVOT. The other patterns could not be predicted by QRS duration or morphology.
Nota: Tesi. Doctorat. Universitat Autònoma de Barcelona. Departament de Medicina. 2017
Derechos: Aquest document està subjecte a una llicència d'ús Creative Commons. Es permet la reproducció total o parcial, la distribució, i la comunicació pública de l'obra, sempre que no sigui amb finalitats comercials, i sempre que es reconegui l'autoria de l'obra original. No es permet la creació d'obres derivades. Creative Commons
Lengua: Castellà
Documento: Tesi doctoral ; Versió publicada
Materia: Arrítmia ; Tetralogia de Fallot
ISBN: 9788449070938

Adreça alternativa: https://hdl.handle.net/10803/403817


159 p, 3.1 MB

El registro aparece en las colecciones:
Documentos de investigación > Tesis doctorales

 Registro creado el 2017-07-31, última modificación el 2022-05-30



   Favorit i Compartir