Metabolismos rurales : hacia una teoría económico-ecológica de la apropiación de la naturaleza
Toledo, Víctor M. (Universidad Nacional Autónoma de México. Centro de Investaciones en Ecosistemas)

Data: 2008
Resum: Poco menos de la mitad de la población humana (2,600 millones en 2004 de acuerdo a la FAO) está involucrada en el metabolismo rural, definido éste como el conjunto de actos por medio de los cuales la sociedad se apropia bienes y servicios de la naturaleza. No obstante lo anterior, el fenómeno de apropiación corrientemente identificado como "uso", "aprovechamiento", "usufructo", "explotación" o "manejo" de los "recursos naturales", "ecosistemas", "ambientes", "paisajes", permanece aún sin ser analizado en toda su complejidad como un proceso que es esencialmente ecológico y económico. El presente ensayo propone y desarrolla una interpretación del fenómeno de apropiación de la naturaleza con base en el concepto de metabolismo social. Este abordaje permite una doble comprensión del proceso del intercambio material: ecológica y económica, y facilita la indagación de su génesis, su historicidad y su dinámica. A partir de éste abordaje, se propone un marco conceptual para el análisis económico y ecológico del fenómeno de apropiación que permite la construcción de una metodología interdisciplinaria y multi-escalar y de un modelo que integra flujos monetarios, de trabajo, materia, energía, bienes y servicios, y que los ubica dentro de espacios naturales y sociales bien definidos y concretos. La revisión de los principales factores y variables que afectan el equilibrio dinámico del proceso de apropiación, sugieren el desarrollo de una teoría económico-ecológica dirigida a entender las dinámicas, los patrones y los conflictos de las áreas rurales.
Resum: Almost half of the human population (2,600 millions in 2004 according to the FAO statistics) is involved in the rural metabolism, here defined as the ensemble of actions through which human societies carry out the appropriation of nature's elements, functions and services. Despite the above, the phenomenon of appropriation of nature actually defined as "use", "exploitation", or "management" of "natural resources", "ecosystems", "environments" or "landscapes" remains with no analysis about its complexity as an ecological and economic process. This paper proposes and develops an interpretation of the phenomenon of human appropriation of nature based on the concept of societal metabolism. The adopted approach allows a double comprehension of the phenomenon (ecological and economic), and provide the survey of its genesis, history and dynamics. Derived of the adopted approach a conceptual framework is developed, which induce a interdisciplinary and multi-scale methodology that allows the integration of flows of labor, money, materials, energy, goods and services. The obtained model identifies the flows within well-defined and concrete social and natural spaces. A brief review of the factors affecting the dynamic equilibrium of the process of appropriation of nature, suggest the construction of an ecological-economic theory, which can be useful in the understanding of rural dynamics, patterns and conflicts.
Drets: Tots els drets reservats.
Llengua: Castellà
Document: Article ; recerca ; Versió publicada
Matèria: Metabolisme social ; Metabolisme rural ; Economia-ecològica ; Apropiació de la naturalesa ; Àrees Rurals ; Metabolismo social ; Metabolismo rural ; Economía-ecológica ; Apropiación de la naturaleza ; Áreas Rurales ; Social metabolism ; Rural metabolism ; Ecological-economics ; Appropriation of Nature ; Rural Areas
Publicat a: Revibec : revista de la Red Iberoamericana de Economia Ecológica, V. 7 (2008) p. 1-26, ISSN 2385-4650

Adreça original: https://raco.cat/index.php/Revibec/article/view/87196


26 p, 823.5 KB

El registre apareix a les col·leccions:
Articles > Articles publicats > Revibec
Articles > Articles de recerca

 Registre creat el 2008-04-30, darrera modificació el 2021-12-12



   Favorit i Compartir